Komunikat w sprawie nowych druków dot. wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej

Jeśli jesteś właścicielem działki rolnej i chcesz zbudować na niej dom, musisz najpierw wyłączyć grunty z produkcji rolniczej. Możesz to zrobić pod warunkiem, że twoja działka jest przeznaczona na cele nierolnicze w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w przypadku jego braku – uzyskała decyzję o warunkach zabudowy.

Pamiętaj: Plany zagospodarowania przestrzennego/warunki zabudowy nie powodują przekształcenia gruntu rolnego w nierolny i tym samym nie stanowią podstawy do zmiany wpisu w rejestrze gruntów co do ich charakteru, lecz jedynie umożliwiają inne niż dotychczasowe wykorzystanie gruntów.

Wyłączenie gruntów rolnych z produkcji rolniczej to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntów.

Wyłączenie gruntu rolnego z produkcji rolniczej jest często jednym z koniecznych warunków uzyskania pozwolenia na budowę, a tym samym rozpoczęcia budowy bądź nierolniczego użytkowania istniejących rolniczych zabudowań.

To czy trzeba uzyskać decyzję, która zezwala na wyłączenie gruntu rolnego z produkcji rolniczej, zależy od klasy gruntu, na którym planowana jest inwestycja.

Złóż wniosek przed planowanym rozpoczęciem innego niż rolnicze użytkowanie gruntów – przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.

W przypadku wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej zmiana dotyczyć będzie faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej, co nastąpi z chwilą rozpoczęcia inwestycji na gruncie.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tj. Dz.U.2023.682 ze zm.) rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy. Pracami przygotowawczymi są:

1. wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
2. wykonanie niwelacji terenu;
3. zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
4. wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Kto wbrew przepisom art. 22 ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne , będąc obowiązany do zgłoszenia zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków, nie zgłosi ich do właściwego organu w ciągu 30 dni od dnia powstania zmian, podlega karze grzywny. (Art. 48 ust 1 pkt 5 w/w ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne)

Jakie grunty wymagają decyzji zezwalającej na wyłączenie z produkcji

Musisz uzyskać decyzję o wyłączeniu z produkcji, jeśli chcesz odrolnić:

1. użytki rolne wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczone do klas I, II, III, IIIa, IIIb
2. użytki rolne klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzone z gleb pochodzenia organicznego
3. inne grunty rolne wskazane przez ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych, czyli:
   1. grunty pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa
   2. grunty pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu
   3. grunty pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych
   4. grunty parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi
   5. grunty rodzinnych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych
   6. grunty pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi
   7. grunty zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa
   8. grunty torfowisk i oczek wodnych
   9. grunty pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.

Czy trzeba wyłączać z produkcji rolnej grunty wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego zaliczonych do klas IV-VI

Zasadą jest, że grunty rolne wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego zaliczone do klas IV - VI nie wymagają wyłączenia z produkcji rolnej.

Jednak wyłączenie tych gruntów z produkcji rolnej jest niezbędne:

• pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa
• pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu
• pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych
• parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi
• rodzinnych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych
• pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi
• zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa
• torfowisk i oczek wodnych
• pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.

Kto może złożyć wniosek :

Wniosek może złożyć właściciel gruntu, ale również posiadacz samoistny, zarządca lub użytkownik, użytkownik wieczysty i dzierżawca będący:

• osobą fizyczną
• osobą prawną
• jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

Kiedy nie trzeba płacić:

Osoba, która uzyskała decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntów rolnych z produkcji ma obowiązek zapłacić jednorazową opłatę – tak zwaną należność oraz opłaty roczne. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.

Nie musisz ponosić kosztów opłaty jednorazowej i opłat rocznych, jeśli chcesz przeznaczyć pod budownictwo mieszkaniowe grunty rolne:

• do 500 m2 w przypadku budowy budynku jednorodzinnego
• do 200 m2 na każdy lokal mieszkalny, w przypadku budowy budynku wielorodzinnego.

Jeśli przekroczysz tę powierzchnię, to od nadwyżki urząd naliczy ci należność i opłaty roczne.

Nie masz obowiązku ponoszenia kosztów opłaty jednorazowej i opłat rocznych także jeżeli:

• wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej dotyczy części gruntu rolnego pod zabudową zagrodową, którego powierzchnia nie przekracza 30% całkowitej powierzchni gruntu rolnego pod zabudową zagrodową w danym gospodarstwie rolnym, nie więcej niż 500m2
• właściciel gruntów wyłączanych z produkcji, zobowiąże się do dalszego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi zabudowa zagrodowa, składając wniosek o wyłączenie tych gruntów z produkcji.

Jakie są kary za wykorzystywanie gruntów rolniczych bez zezwolenia

Jeśli urząd stwierdzi naruszenie przepisów, to zbada jaki charakter miały zmiany dokonane na gruncie i czy można je zakwalifikować jako rozpoczęcie innego niż rolnicze użytkowania gruntu. Sankcje za naruszenie przepisów ustawy mogą być bardzo dotkliwe dla sprawcy – dwukrotna kwota należności.

Pamiętaj, że dla urzędu nie ma znaczenia:

• jak długo trwało wyłączenie gruntu z produkcji
• czy wyłączenie było trwałe lub tylko czasowe
• czy sprawca odstąpił od nierolniczego użytkowania gruntu i przywrócił grunt  do poprzedniego stanu.